Na czym polega zawód komornika sądowego?
Hasło „komornik” u wielu ludzi wywołuje niemiłe skojarzenia, a gdy słyszą: „prawo egzekucyjne” – cierpnie im skóra. Niestety zawód komornika nie jest ani łatwy do wykonywania, ani przyjemny.
Komornik sądowy to zawód prawniczy, dlatego też uprawnienia można uzyskać jedynie będąc funkcjonariuszem publicznym, który legitymuje się wyższym wykształceniem prawniczym bądź administracyjnym. Dzięki temu komornik jest osobą zaufania publicznego, a także posiada pełną wiedzę na temat prawa, umożliwiającą mu wykonywanie zawodu.
Uprawnienia komornika może zdobyć tylko osoba z wyższym wykształceniem, która zakończy dwuletnią aplikację. Taki urzędnik podczas wykonywania swojego zawodu zawsze musi legitymować się identyfikatorem wydanym przez Krajową Radę Komorniczą. Komornika obowiązuje tajemnica zawodowa, która zabrania mu ujawniania danych związanych z pracą osobom trzecim, choć nie dotyczy ona stron postępowania. Komornik sądowy ma też obowiązek utworzenia oraz prowadzenia kancelarii.
Praca komornika sądowego polega na wykonywaniu orzeczeń sądowych, które mają na celu odzyskanie długu. Jego uprawnienia obejmują egzekucję należności pieniężnych oraz niepieniężnych, zaś zakres czynności urzędowych wyznaczają odpowiednie przepisy prawne. W każdym postępowaniu windykacyjnym komornik zawsze musi zastosować się do określonych procedur.
W czasie przeprowadzania postępowania egzekucyjnego komornik sądowy ma prawo:
- zająć większość majątku dłużnika, pilnując przy tym granic określonych przez przepisy prawa cywilnego,
- skonfiskować nieruchomości, pojazdy mechaniczne, przepływy finansowe (pensja, renta, emerytura), wyposażenie domu lub firmy, rachunek bankowy i instrumenty finansowe oraz prawa majątkowe typu patenty, licencje.
Następnie zarekwirowane nieruchomości oraz wartościowe przedmioty mogą zostać zlicytowane, a później sprzedane.
Komornik przed wszczęciem procesu sądowego bądź przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub też prokuratora musi sporządzić protokół stanu faktycznego., przeprowadzając spis inwentarza.
Należy pamiętać, że uprawnienia komornika sądowego pozwalają mu na wykonywanie swoich obowiązków wbrew woli dłużnika. Dlatego tez uzasadnione jest tu wtargnięcie do mieszkania, a także przeszukanie rzeczy zadłużonej osoby. Za jakiekolwiek utrudnianie postępowania egzekucyjnego grozi kara grzywny. Natomiast komornik za szkody wyrządzone działaniem niezgodnym z prawem odpowiada osobiście, a nawet w przypadku znacznego naruszenia przepisów prawnych taki urzędnik traci swoje uprawnienia komornika.
Uprawnienia komornika sądowego sięgają także dochodzenia roszczeń niepieniężnych, jak na przykład eksmisji lokatorów z lokalu w przypadku zdobycia przez klienta odpowiedniego nakazu sądowego.
Istnieją jednak pewne ograniczenia dotyczące postępowania egzekucyjnego:
- komornik nie może zająć niezbędnych przedmiotów codziennego użytku, czyli ubrania, pościeli, żywności i opału (dotyczy to również przedmiotów kultu religijnego i dokumentów osobistych oraz przyborów umożliwiających naukę),
- prawo zakazuje też konfiskaty narzędzia pracy i części materiałów,
- egzekucja należności może być przeprowadzana tylko w dni robocze od godziny 7 do 21.
Komornik sądowy może zająć najwyżej połowę wynagrodzenia, przy czym warto pamiętać, iż pozostała część nie może być niższa od równowartości minimalnego wynagrodzenia netto. Warto wiedzieć, że ten funkcjonariusz publiczny nigdy nie może odmówić podjęcia się wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jeśli tylko jest ono legalne oraz uprawomocnione.
Podstawą prawną wykonywania zawodu komornika sądowego jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji.