Zmiany dotyczące rękojmi i gwarancji konsumenckiej

Od maja 2022 obowiązują nowe zasady dotyczące rękojmi i gwarancji konsumenckiej. Zmiany te z pewnością zainteresują zarówno sprzedawców jak i kupujących. Przepisy dotyczące tych dwóch pojęć dotyczą konsumentów i przedsiębiorców indywidualnych. Dla tych drugich wprowadzenie w życie zasad nowelizacji może okazać się wyzwaniem. Właśnie dlatego warto znać nowe przepisy, które będą dotyczyć wszystkich umów kupna-sprzedaży zawartych już od końca maja.

Najważniejsze zmiany

Największym wyzwaniem dla sprzedawców może okazać się zakwalifikowanie klienta do odpowiedniej grupy. Od maja przedsiębiorców będą obowiązywać przepisy o rękojmi zapisane w Kodeksie cywilnym. Natomiast konsumentów i przedsiębiorców indywidualnych zasady zawarte w Ustawie o prawach konsumenta. Zapisy te mocno się od siebie różnią. Inaczej wyglądają kwestię między innymi przedawnienia roszczeń czy definicja zgodności towaru z umową. Jeśli chodzi o roszczenia, które uległy przedawnieniu, po zmianach stosowane będą w tym przypadku ogólne regulacje prawne. Stoją one po stronie nabywcy i są dla niego dużo korzystniejsze niż przepisy kodeksu cywilnego. Czas na zgłoszenie roszczeń zostanie więc mocno wydłużony.

Co ważne, od maja rękojmia konsumencka będzie opierała się na pojęciu niezgodności towaru z umową, a nie tylko na jego wadach fizycznych lub prawnych. Szczegółowe zasady dotyczące tej niezgodności zostały dookreślone w nowelizacji. Według nich rękojmie możemy zastosować, gdy towar jest niezgodny z umową pod względem rodzaju, opisu, ilości, jest niekompletny lub niefunkcjonalny. W tym kontekście ważne staje się też pojęcie celu. Jeśli zakupiony towar nie będzie nadawał się do standardowego użycia, mamy prawo do reklamacji i rękojmi. 

Kolejną kluczową zmianą jest hierarchia środków ochrony konsumenta. Dotychczas klient, który składał reklamacje z tytułu rękojmi mógł wybierać między czterema sposobami zadośćuczynienia. Cena wadliwego towaru mogła zostać obniżona, mógł odstąpić od umowy, lub skorzystać z prawa do naprawy lub wymiany towaru, gdy ten nie spełniał jego oczekiwań. Obecnie pierwsza reklamacja daje prawo tylko do wymiany lub naprawy wadliwego przedmiotu. Pełen zakres możliwości, jakie dawały stare zasady możliwy będzie tylko przy znacznych różnicach między towarem a opisem. Standardowo według nowych zasad obniżenie ceny towaru będzie możliwe tylko wtedy, gdy sprzedający odmówi jego naprawy lub zwrotu.

Liczy się konsument

Ani stare, ani nowe zasady nie dają klientowi prawa do odstąpienia od umowy, gdy wady towaru są nieistotne lub znikome. Jeśli w tej sytuacji konsument będzie żądał rękojmi, przedsiębiorca musi udowodnić, że powody są nieistotne dla jakości i użytkowania towaru. Prócz tego odpowiedzialność sprzedającego za towar, który jest już w rękach klienta, została przedłużona do dwóch lat. Oznacza to, że w tym okresie klient może zgłaszać wady towaru, a sprzedający musi się do nich ustosunkować. 

Co ważne, z praw konsumenta mogą korzystać też osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Zyskują one bowiem taki właśnie status. Rękojmia dotyczy obecnie również osób, które zawierają umowy bezpośrednio związane z rodzajem prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Jest to gwarancja bezpieczeństwa dla obu stron, czyli również właścicieli niewielkich firm handlowych.